🐸 Fauna I Flora Morza Śródziemnego

5 głównych przedstawicieli flory Francji1- Robles2- Oliwki3- Winorośl4- Laurel5- Jałowiec5 głównych przedstawicieli fauny Francji1- Niedźwiedź brunatny2- Rebeco3- Świstak4- Zając5- FretkaBibliografia Flora i fauna Francji jest tak zróżnicowana, jak w różnych obszarach geograficznych i klimatycznych ma. Z jednej strony rozpoznaje się dwie dobrze zaznaczone sytuacje: jedna strona kraju jest zwrócona ku Atlantyku, a druga w stronę Morza Śródziemnego. Typowy klimat morski zachodniego wybrzeża charakteryzuje się łagodnymi temperaturami i obfitymi opadami przez cały rok. GiemzaPonieważ w tym sektorze nie ma gór, morskie masy powietrza penetrują kilometry w głąb kraju. W klimacie śródziemnomorskim występuje większa oscylacja termiczna między zimą a latem. Opady są mniej obfite i koncentrują się wiosną i jesienią. Z drugiej strony istnieje również klimat górski, który występuje w Alpach i Pirenejach. Na tych obszarach klimat jest chłodniejszy i wilgotniejszy. 5 głównych przedstawicieli flory Francji 1- Robles Występują obficie w nordyckich lasach Francji. Jednym z zastosowań drewna są beczki na wino. Idealny przedział wiekowy drzewa do produkcji beczek wynosi od 200 do 350 lat. To drewno nadaje winu wyjątkowy i charakterystyczny smak. 2- Oliwki Drzewa oliwne rosną na wybrzeżu Morza Śródziemnego i są wykorzystywane do produkcji oliwy z oliwek. Francja jest piątym co do wielkości producentem we Wspólnocie Europejskiej. Główne odmiany oliwek do jego produkcji to Tanche, Picholine i Bouteillan. 3- Winorośl Winorośl jest używana głównie do produkcji wina. Winorośl występuje na śródziemnomorskim wybrzeżu kraju. Wino jest uważane za podstawową część gastronomii Francji. 4- Laurel Krzew występuje w rejonie Morza Śródziemnego. Jej liście są używane jako przyprawa do gotowania. Liście, świeże lub suszone, służą do aromatyzowania zup, bulionów i sosów, które wymagają długiego czasu gotowania. Liście są usuwane przed podaniem potraw. 5- Jałowiec Występuje obficie w strefie subalpejskiej i jest używany do celów leczniczych. Wśród korzyści wynikających ze stosowania jałowca wyróżnia się pobudzenie nerek. Poprawia trawienie i oprócz innych właściwości posiada właściwości wykrztuśne. 5 głównych przedstawicieli fauny Francji 1- Niedźwiedź brunatny Jest to gatunek, który znajduje się w trudnej sytuacji z częściowym wyginięciem na całym świecie. Państwo francuskie sfinansowało fundusze na reintrodukcję niedźwiedzia brunatnego w Pirenejach. 2- Rebeco Kozica, znana również jako sarrio lub ante, to bydło znalezione w Pirenejach. Wielkość dorosłych waha się od 110 do 130 centymetrów. Waga waha się od 20 do 30 kg. Samce są większe od samic, mają ciemniejsze i bardziej wyraziste kolory, a ich poroże jest dłuższe. 3- Świstak Świstak to gatunek żyjący w Pirenejach. Pochodzi z rodziny wiewiórek. Jest to bardzo towarzyskie zwierzę z codziennymi nawykami. Ma wielką zwinność w przednich rękach i używa ich do kopania swoich nor. 4- Zając Zając jest jednym z głównych zwierząt łownych we Francji. Charakteryzują się długimi kończynami i uszami. Włosy są żółtawo-brązowe. Młode są w stanie biegać i karmić się od momentu urodzenia. 5- Fretka Fretka to ssak udomowiony przez ludzi. Są inteligentnymi i niezwykle ciekawskimi zwierzętami. We Francji jest wolny w lasach, a polowanie na niego jest zabronione. Bibliografia Oliwa z oliwek i odmiany oliwek we Francji, Grecji i we Włoszech. (sf). Uzyskane od Sabor Mediterráneo: Dąb francuski, mądrość wina. (sf). Uzyskane z El Independiente: Flora i Fauna Francji. (sf). Otrzymane od francuskiego przewodnika turystycznego: Fretka. (sf). Uzyskane od Animal Expert: Właściwości jałowca. (sf). Uzyskane z Botanical:

Flora i fauna Bałtyku. Ekosystem tego morza staje się ulubionym miejscem wszystkich naukowców i badaczy, ponieważ reaguje stosunkowo szybko na różne wpływy zewnętrzne. Jednak mimo to jest to morze bardzo ubogie w tlen, co oznacza, że fauna jest mało zróżnicowana. Jest tylko kilka gatunków ryb, wśród których znajdziemy okoń

Turcja to kraj o wyjątkowej bioróżnorodności. Odnajdziemy tu zarówno krajobrazy półpustynne, jak i gęsto zalesione tereny górskie, przypominające niekiedy do złudzenia swojskie panoramy karpackie. W dzisiejszych czasach kraina o tak bogatej faunie i florze stoi jednak przed wieloma wyzwaniami i zagrożeniami. Czy potrafi sobie z nimi poradzić? Turcja jako obszar o szczególnej bioróżnorodności Turcja położona jest w obrębie aż trzech regionów biogeograficznych: anatolijskiego, czarnomorskiego oraz śródziemnomorskiego. Obserwujemy tu także wysoką różnorodność klimatyczną. Stanowiąca gros terenów Turcji Anatolia to kraina wyżynno-górska, leżąca głównie w strefie klimatu podzwrotnikowego; centralną jej część zajmuje rozległa Wyżyna Anatolijska, sięgająca po Góry Pontyjskie na północy oraz góry Taurus na południu. Najwyżej położone tereny, czyli poprzecinana licznymi pasmami górskimi Wyżyna Armeńska, znajduje się we wschodniej części Turcji, na wschodzie Anatolii. Są to jednocześnie tereny najchłodniejsze, z mroźnymi zimami i późnym oraz dosyć chłodnym latem. Południowe i zachodnie wybrzeża Azji Mniejszej obejmuje śródziemnomorska odmiana klimatu podzwrotnikowego. Wybrzeże czarnomorskie natomiast znajduje się w strefie oddziaływania lokalnego klimatu umiarkowanego morskiego. Lato jest tu bardzo ciepłe, zima łagodna, a opady deszczu występują obficie przez cały rok. To stąd pochodzą orzechy laskowe, kukurydza czy herbata, tutaj też występują bujne lasy liściaste i mieszane zamieszkałe przez liczne zwierzęta. Dużą część anatolijskich wyżyn pokrywają stepy (w tym stepy solne otaczające słone jeziora) oraz tereny rolnicze. Wybrzeża zachodnie i południowe pokrywa typowa roślinność śródziemnomorska – makia, jak również drzewa oliwne, oleandry, wawrzyny. Obszar chroniony delty rzeki Göksu – Kuş Cenneti („Ptasi Raj”), jeden z najważniejszych punktów na ornitologicznej mapie Turcji. Fot. Aytaç Kurtuba Turcję zamieszkują gatunki zwierząt należących zarówno do fauny regionu śródziemnomorskiego, jak i te występujące w klimacie umiarkowanym, a wreszcie i w Regionie Orientalnym. Na terenie Turcji zidentyfikowano około 1500 gatunków kręgowców, spośród których ponad 100 to gatunki endemiczne. Wśród ssaków warto wymienić niedźwiedzia brunatnego, rysia eurazjatyckiego, wilka szarego, lisa rudego, karakala, kota błotnego, tchórza marmurkowego, hienę pręgowaną, kozicę, jeżozwierza indyjskiego, jelenia szlachetnego, sarnę, jeża wschodnioeuropejskiego, chomika syryjskiego. W Azji Mniejszej żyje wiele gatunków ptaków, sępy, orły, gęsi, kaczki, pelikany czy rzadki ibis grzywiasty. Przez Turcję przebiegają dwa spośród głównych szlaków migracyjnych ptaków wędrownych. Zidentyfikowano tu ponad 500 gatunków ptaków rodzimych. W Turcji znajdują się jedne z najważniejszych lęgowisk takich ptaków jak sterniczka zwyczajna z rodziny kaczkowatych, ścierwnik (białosęp), raróg zwyczajny, orzeł cesarski czy drop zwyczajny. Do tutejszych gadów należą żółwie, kilka gatunków żmij i jaszczurek (w tym agamy), natomiast do płazów – salamandry oraz żaby. Zbiorniki wodne obfitują w ryby, a 70 gatunków ryb to gatunki endemiczne. To tylko nieliczne przykłady ilustrujące bogactwo i różnorodność tureckiej fauny. Podobnie jednak jak w innych regionach świata, tak i tu przyroda stawia czoła licznym zagrożeniom. Główne zagrożenia przyrody w Turcji Choć przyroda jest ogromnym bogactwem Turcji (coraz częściej docenianym przez turystów, jak i przez władze lokalne w niektórych prowincjach), jej ochrona nie należy niestety do priorytetów rządu centralnego. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat wiele zmieniło się na szczęście w tej kwestii – Turcja zobligowana była dostosować niektóre swoje akty prawne do standardów europejskich (jako państwo kandydujące do członkostwa w Unii Europejskiej), dostrzegła też potencjał turystyczny w takich miejscach jak Pamukkale – jeden z cudów zachodniej Anatolii (słynne tarasy wapienne jeszcze nie tak dawno nie podlegały ochronie prawnej). Wprowadzono też bardziej restrykcyjne przepisy prawne dotyczące gatunków chronionych, choć podobnie jak w wielu innych państwach, nie zdołało to uratować niektórych zwierząt, takich jak tygrys kaspijski (ostatni widziany był w 1974 r.) czy lew perski. Do najistotniejszych zagrożeń przyrody w Turcji można zaliczyć: silny trend urbanizacyjny, powiększanie miejskich metropolii, wylesianie, liczne projekty budowy wielkich tam na rzekach, zanieczyszczenie powietrza, gleby i wód, osuszanie terenów podmokłych, kłusownictwo, problemy natury prawnej – niewystarczające egzekwowanie przepisów dotyczących ochrony przyrody spowodowane dość niskim priorytetem tych zagadnień w oczach rządu. Podobnie jak w Polsce, kwestie ekologii i ochrony terenów zielonych nabrały w Turcji ostatnimi laty silniejszego zabarwienia politycznego – słynne protesty o ocalenie parku Gezi są najbardziej znanym, ale wcale nie najbardziej niepokojącym przykładem. Ogromne projekty nakierowane na rozwój ekonomiczny czy energetykę nie uwzględniają w swoich założeniach ochrony środowiska naturalnego na danym terenie. Kwestie ochrony przyrody traktowane są wręcz w takich wypadkach jak próba zahamowania rozwoju kraju. Piszący dla „National Geographic” Çağan Şekercioğlu skupia się przede wszystkim na problemach tureckich ssaków drapieżnych, takich jak wilki, niedźwiedzie, hieny, rysie, karakale i inne. Do wymienionych czynników zagrażających ich populacjom, jak utrata naturalnego środowiska życia czy kłusownictwo, dodaje też wypadki drogowe z udziałem zwierząt oraz zabieranie młodych zwierząt z ich naturalnego środowiska. Zwierzętom morskim z kolei zagraża przede wszystkim degradacja środowiska spowodowana rozrostem miast. Największa turecka metropolia, Stambuł, jest tego najjaskrawszym przykładem. Miasto w ciągu ostatnich 40 lat powiększyło liczbę mieszkańców ponad pięciokrotnie (wynosi ona około 15 milionów). Na rozroście miasta i związanymi z nim zanieczyszczeniami (prowadzącymi do zatruwania wód, eutrofizacji) najbardziej cierpi najmniejsze spośród mórz okalających Turcję – Morze Marmara. Co ciekawe, choć znacznie mniejsze od Morza Czarnego, Morze Marmara jest ciekawsze pod względem bioróżnorodności. Niedawno odkryto tu unikalne środowisko mikroorganizmów, których rola w wodach tego niedużego zbiornika wciąż jeszcze czeka na dokładniejsze zbadanie. Oprócz samych procesów urbanizacyjnych, dodatkowym zagrożeniem dla życia w wodach otaczających Stambuł jest ryzyko wycieków z tankowców przewożących ropę i gaz, których rocznie przepływa przez cieśninę Bosfor około 5000. Budowa wielkich tam na rzekach to kolejny problem dotykający środowisko naturalne w Turcji. Do największych wzniesionych tam należy Zapora Atatürka na Eufracie, budowana w latach 1983-1990, powstała w celu uruchomienia elektrowni wodnej o mocy 2400 MW. Do głównych negatywnych konsekwencji budowy tej tamy należały przesiedlenie ponad 45 000 osób oraz zalanie stanowisk archeologicznych. Jeszcze większe obawy budzi jednak budowa Zapory Ilısu na rzece Tygrys. Wody Tygrysu (podnoszące się już w czasie budowy tamy) zaleją zabytkowe miasto Hasankeyf położone nad samą rzeką, około 300 stanowisk archeologicznych, zmuszą ok. 25 000 osób do przesiedlenia się oraz zniszczą środowisko życia licznych, rzadkich gatunków ptaków. Zagrożony będzie zresztą nie tylko delikatny ekosystem skupiony wokół rzeki Tygrys w Turcji, lecz również w Syrii i Iraku – na skutek zmniejszenia ilości wody w dalszym biegu rzeki, na terytorium tych państw. Przewiduje się, że w Iraku osuszeniu ulegnie 670 000 hektarów terenów podmokłych, a płynąca w Tygrysie woda ulegnie zasoleniu. Zbyt mała ilość płynącej z górnego biegu wody słodkiej już spowodowała obniżenie poziomu rzeki, skutkiem czego do koryta wpływać zaczęły słone wody Zatoki Perskiej. Może to być katastrofalne zarówno dla żyjących na tych terenach ludzi, jak i zwierząt. W 2013 r. turecki Najwyższy Sąd Administracyjny nakazał zatrzymanie budowy zapory dopóty, dopóki nie zostanie zaplanowane skuteczne rozwiązanie problemu zniszczenia środowiska naturalnego doliny rzeki Tygrys. Niestety po tej decyzji sądu rząd turecki zmienił przepisy prawne tak, że budowa tamy nie potrzebuje już opinii środowiskowej i jej negatywny wpływ na środowisko naturalne nie jest przeszkodą w budowie. Oddanie zapory i elektrowni wodnej do użytku zaplanowano na ten rok. Karakal – jeden z najbardziej charakterystycznych dzikich kotów żyjących w Turcji. Jego nazwa, oznaczająca „czarne ucho” („kara kulak”), wywodzi się właśnie z języków tureckich. Gatunek pod ścisłą ochroną – za zabicie karakala grozi kara grzywny w wysokości 13 tys. lir (ponad 11 tys. zł). Fot. Anna Zielińska-Hoşaf Precedens zapory wodnej to tylko jeden z przykładów na to, że ulegające przez jakiś czas znacznej poprawie prawodawstwo tureckie dotyczące ochrony środowiska, ze względu na czynniki polityczne zmienia się ostatnio na niekorzyść. Rząd modyfikuje prawodawstwo tak, aby móc z pominięciem czynników środowiskowych budować nie tylko tamy, ale także nowe drogi, kopalnie, duże osiedla czy wielkie ośrodki turystyczne. Projekty te spotykają się często z oporem miejscowej ludności – do tego stopnia, że mieszkańcy jednej z wiosek Regionu Morza Czarnego nie dopuścili do budowy nowej drogi, nieustannie blokując prace maszyn budowlanych i nie zezwalając na wycinkę drzew. Ta godna pochwały determinacja ceniących zarówno kontakt z naturą, jak i własną niezależność ludzi, doprowadziła do wstrzymania projektu. Przysłowiowy upór i temperament ludności znad Morza Czarnego przezwyciężył tu czynnik polityczny, jednak niestety zwykle to wielkie projekty i stojące za nimi wielkie pieniądze zwyciężają w takim starciu. Nawet na terenach objętych ochroną znaleźć można dziś… kopalnie surowców. Kolejnym problemem jest sama struktura departamentów odpowiedzialnych za ochronę środowiska. Osiemnastoma rodzajami terenów chronionych zajmują się trzy agencje rządowe, co prowadzi do sporów kompetencyjnych, marnowania środków pieniężnych i nieefektywnej koordynacji działań. Ochrona przyrody w Turcji – tradycja i nowoczesność Ochrona przyrody nie jest w tradycji tureckiej niczym nowym. Jeśli sięgniemy do korzeni Turków jeszcze z czasów średniowiecza, odnajdziemy ludy wyznające szamanizm bądź też takie, które świeżo nawróciły się na inne religie (nie tylko islam, ale także chrześcijaństwo czy buddyzm), lecz nie wyzbyły się praktyk szamanistycznych. Ludy stepowe (w tym wypadku sąsiadujący z Turkami Mongołowie) należały do pierwszych, które stworzyły przepisy okresowego zakazu polowania np. w okresie reprodukcyjnym danych gatunków zwierząt. Turcy wierzyli (i niektóre ludy tureckie, zwłaszcza syberyjskie, wciąż wierzą), że zwierzęta posiadają duszę. Chętnie nadawali dzieciom imiona odzwierzęce (to kolejna wciąż żywa praktyka). Szczególnym uwielbieniem darzą do dziś wilka. Zwierzę to występowało w legendach o początkach ludów tureckich, jest mitycznym przewodnikiem prowadzącym Turków na Zachód. Nie występuje co prawda w tureckim godle jak polski orzeł, lecz jego symboliczny status można przyrównać do orła. Obserwowaną praktyką żyjących w górskich wioskach pasterzy jest zanoszenie dla wilków pokarmu w wyższe partie gór w czasie srogich zim, aby zwierzęta w poszukiwaniu pożywienia nie zapuszczały się na niżej położone tereny, gdzie mieszkały rodziny oraz zimowały owce. Turcy – być może ze względu na swoje pochodzenie z terenów stepowych, jak również dawne wierzenia – tradycyjnie troszczą się także o roślinność, a zwłaszcza drzewa. Relacje podróżników (w tym polskich) do Imperium Osmańskiego podkreślają jak cenne dla Turka jest każde pojedyncze drzewo. Niejeden mieszkaniec spontanicznie podlewał drzewa w czasie suszy. Można wręcz stwierdzić, że wylesianie jest… sprzeczne z turecką tradycją. Niemniej wydaje się niestety, że wiele osób o tej tradycji zapomniało – przynajmniej w środowiskach politycznych i biznesowych. Na terenie Turcji znajduje się 1261 obszarów objętych ochroną. Wiele z nich ma jednak bardzo małą powierzchnię. Łącznie nieco ponad 5% powierzchni kraju objętego jest ochroną, w tym ok. 1,2% – ochroną ścisłą. Nie można jednak nie dostrzec pozytywnych działań Turcji mających na celu ochronę bioróżnorodności kraju. Na terenie Anatolii znajduje się 40 parków narodowych. Poza tymi najsłynniejszymi, chroniącymi takie obszary jak Kapadocja czy Góra Nemrut, warto wymienić kilka tych szczególnie istotnych z punktu widzenia ochrony dzikich zwierząt. Park Narodowy Manyas Kuşcenneti („Ptasi Raj”) w Regionie Marmara obejmuje miejsce stanowiące przystanek dla ptaków migrujących. Jezioro, okalające je podmokłe tereny trawiaste i oczywiście obfitość pożywienia tworzą z tego punktu faktycznie ptasi raj. Szacuje się, że „przystanek” ten odwiedza 246 różnych gatunków ptaków, a łączna liczba przystających tu osobników sięga 3 mln rocznie. Park otrzymał certyfikat klasy A od Unii Europejskiej w nagrodę za efektywne działania na rzecz ochrony zwierząt. Zgodnie z zaleceniami Rady Europy uruchomiono z kolei monitoring miejsc lęgowych. Ptasi Raj szczególnie warto odwiedzić w kwietniu, maju i czerwcu – wówczas prezentuje się najbardziej spektakularnie i przyjmuje największą ilość ptasich gości. Zobaczyć tu można flamingi, warzęchy, sterniczki czy zagrożone wyginięciem pelikany kędzierzawe. W Jeziorze Kuş żyje endemiczny gatunek ryby z rodziny karpiowatych. Równie ważnym „punktem postojowym” ptaków migrujących jest inny turecki „Ptasi Raj”, obszar chroniony wpadającej do Morza Śródziemnego delty rzeki Göksu w okolicach Silifke w południowej części kraju. Tereny te nie posiadają statusu parku narodowego, niemniej są niezwykle ważne z punktu widzenia ochrony przyrody. Przyciągają także turystów-obserwatorów przybywających tu rzesz ptaków. Park Narodowy Yedigöller („Siedem Jezior”) w prowincji Bolu w północnej Turcji to z kolei miejsce o wyjątkowo bogatej szacie roślinnej (rosną tu dęby, brzozy, świerki, jodły, sosny czarne, leszczyny i wiele innych gatunków) oraz różnorodnej faunie. Do chronionych tu zwierząt należą jelenie szlachetne, sarny, niedźwiedzie brunatne, wilki, rysie, koty błotne czy wydry. Ostatnimi laty zauważono większą efektywność w działaniach władz parku na rzecz ochrony przyrody, dzięki którym populacje zamieszkujących te tereny zwierząt powiększyły swoją liczebność. Dolina rzeki Göksu – Silifke, prowincja Mersin. Fot. Aytaç Kurtuba Obszarem o wyjątkowo bogatej faunie jest Park Narodowy Doliny Hatila w północno-wschodniej Turcji. Obejmuje dolinę rzeki we wschodniej części łańcucha Gór Kaçkar. Dolina obfituje w roślinność, a okres wegetacyjny jest tu bardzo długi. Stanowi ostoję dla wilków, niedźwiedzi, rysi, dzików, dzikich kóz, kozic, saren, a z rzadka spotkać tu można nawet lamparta perskiego. Przez tereny parku przelatują liczne ptaki drapieżne, jak sokół wędrowny czy orzeł przedni. Niewielki obszar sporej części parków narodowych i przedzielenie wielu z nich zabudowaniami czy infrastrukturą drogową to problem, któremu muszą stawić czoła tureccy działacze ochrony przyrody. Zagrożeniem dla skupionych na niewielkich terenach zwierząt jest zbyt mała pula genetyczna – odcięcie tych terenów od innych obszarów zamieszkałych przez dane gatunki uniemożliwia wymianę genetyczną konieczną dla utrzymania zdrowych populacji. Rozwiązaniem tego problemu są korytarze ekologiczne. Pionierem zaawansowanych prac na rzecz ochrony przyrody północno-wschodniej Turcji okazała się być organizacja KuzeyDoğa. Do jej głównych celów należą badanie oraz ochrona zamieszkujących te tereny ssaków drapieżnych. KuzeyDoğa jako pierwsza w Turcji wdrożyła program monitoringu populacji wilka. Okazało się, że wilki przemierzają w północno-wschodniej Turcji ogromne obszary i przekraczają granice parku narodowego. Wyposażone w obroże z nadajnikami osobniki przemierzyły w czasie badania obszar 13-krotnie większy niż obszar parku! W 2011 r., po trzech latach kampanii, KuzeyDoğa uzyskała pozwolenie rządu na tworzenie korytarza ekologicznego w rejonie Karsu, który umożliwi mieszanie się populacji zwierząt z Parku Narodowego Sarıkamış-Allahuekber z populacjami zamieszkującymi Kaukaz i północną Gruzję. 2/3 powierzchni korytarza to obszar leśny, a na potrzeby projektu tereny te w znacznym stopniu dolesiono. Korytarz umożliwi utrzymanie stabilnych i zdrowych populacji wilków, niedźwiedzi brunatnych, rysi, umożliwić może nawet migrację lamparta perskiego z terenów Kaukazu. Kolejnym planem, jaki organizacja ma nadzieję wcielić w życie, jest stworzenie dużego korytarza łączącego poszczególne obszary leśne Regionu Morza Czarnego. KuzeyDoğa naciska także na powiększenie obszaru Parku Narodowego Sarıkamış-Allahuekber. Warto wspomnieć także o staraniach Turków na rzecz ratowania poszczególnych gatunków zwierząt. Do najpiękniejszych należą działania ochronne populacji żółwia morskiego karetta. Żółwie te składają masowo jaja w piaskach plaży Köyceğiz Dalyan u wybrzeży Morza Śródziemnego. W Dalyan właśnie powstało Centrum Badań, Ratowania i Rekonwalescencji Żółwi Morskich. W czasie sezonu lęgowego każdy żółw składa na plaży do 100 jaj, po czym zagrzebuje je w piasku. 2 miesiące później wykluwają się z jaj młode żółwie, po czym od razu ruszają w stronę morza. Niebezpieczeństwem są dla nich nie tylko drapieżniki, ale także wszelkie sztuczne źródła światła, hałas oraz inne przejawy działalności człowieka, które uniemożliwiają młodym odnalezienie drogi do morza. Plaża w Dalyan, jedna z ostatnich stanowisk lęgowych żółwi morskich, jest w okresie składania jaj i wykluwania młodych patrolowana 24 godziny na dobę oraz monitorowana przez ekologów. Miejsce jest ponadto dokładnie sprzątane z wszelkich pozostawionych przez turystów śmieci. Centrum posiada także budynek przystosowany do niesienia pomocy rannym żółwikom, znalezionym na plaży przez badaczy. Centrum regularnie odwiedzają studenci kierunków przyrodniczych oraz wolontariusze, którzy oprowadzają turystów po budynku, zajmują się żółwiami przechodzącymi rekonwalescencję, a także przeszukują rano plażę w poszukiwaniu żółwi, które w nocy nie zdołały dotrzeć do morza. W ciągu dnia żółwik jest znacznie bardziej narażony na atak drapieżnika niż w nocy, dlatego zadaniem wolontariuszy jest zabranie takich zwierząt z plaży do budynku i wpuszczenie ich do wody dopiero po nastaniu zmroku. Bardzo intrygującym zwierzęciem jest lampart anatolijski, uznawany jeszcze nie tak dawno za podgatunek wymarły. Odnotowano jednak pojawienie się pojedynczych osobników lamparta w różnych częściach Turcji. Choć w części przypadków zaobserwowanym zwierzęciem był lampart perski (występujący we wschodniej Turcji), niektóre obserwacje dokonane były na terenach, na których lamparty perskie nie występują. W latach 2006-2016 Organizacja Doğa zgromadziła pełen wykaz przypadków pojawienia się lampartów anatolijskich, w górach Taurus w południowej Turcji. Od 2013 r. w Regionie Południowo-Wschodniej Anatolii prowadzone są działania mające na celu edukację społeczeństwa na temat lampartów. Zatrudnieni wolontariusze monitorują okolice wiosek znajdujących się na przypuszczalnym obszarze występowania podgatunku. Działania te podjęte zostały po zastrzeleniu w 2013 r. w rejonie Diyarbakıru lamparta, który zaatakował dwóch pasterzy. Zabite zwierzę uznano za lamparta anatolijskiego, a działacze ochrony przyrody żywiej zainteresowali się możliwością istnienia populacji drapieżnika. Chociaż badania DNA wykazały, że zabity lampart był lampartem perskim, to już znalezione w 2015 r. w rejonie Tunceli ciało wielkiego kota okazało się bezsprzecznie należeć do lamparta anatolijskiego. Być może wdrożenie skutecznego systemu ochronno-monitorującego pozwoli oszacować, ile takich lampartów może żyć jeszcze w Turcji oraz uratować podgatunek od całkowitego wymarcia. Badania utrudnia fakt, że lampart jest zwierzęciem niezwykle skrytym. W działania na rzecz ochrony rzadkich gatunków zwierząt włączył się narodowy turecki przewoźnik, Turkish Airlines, podpisując pod koniec ubiegłego roku deklarację zerowej tolerancji dla nielegalnego handlu dzikimi zwierzętami oraz produktami pochodzącymi od zwierząt objętych ochroną prawną. Deklaracja taka to istotny krok w stronę ograniczenia procederu wywożenia zarówno gatunków rodzimych, jak i przemytu takich towarów jak kość słoniowa, rogi nosorożca, szylkret, skóry dzikich kotów itd. Pomimo wielu niepokojących decyzji rządu tureckiego, coraz prężniej działające organizacje pozarządowe pracujące na rzecz ochrony przyrody mają szansę wdrożyć w kraju wiele nowoczesnych metod ochronnych. To ważne w kraju, który wciąż posiada większą bioróżnorodność niż zdecydowana większość krajów europejskich. Parki narodowe, takie jak Ptasi Raj, już teraz przyciągają rzesze turystów pragnących obserwować i fotografować zwierzęta w ich naturalnym środowisku. Na rozwój turystyki w rejonie Karsu liczy z kolei KuzeyDoğa – taki wymierny efekt wdrożenia działań proprzyrodniczych ma szansę przekonać rząd, że ochrona przyrody jest nie tylko celem wyższym, ale także… całkiem wymiernym. Do Turcji zjeżdża się bowiem coraz więcej osób chcących nie tylko odpocząć na plaży czy zwiedzić zabytki, ale pragnących kontaktu z przyrodą, na którego brak tak wielu z nas ustawicznie cierpi. Anna Zielińska-Hoşaf Anna Zielińska-Hoşaf – dziennikarka i orientalistka, absolwentka Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych oraz Orientalistyki (specjalność turkologiczna) UW. Ochrona dzikiej przyrody oraz sekrety świata zwierząt należą do jej ulubionych tematów na artykuły. Na łamach miesięcznika „Kot” publikowała monografie dzikich kotów oraz opisywała pierwsze kroki programu ochrony rysia nizinnego we wschodniej Polsce. Historia Morza Śródziemnego. Region wokół Morza Śródziemnego ma długą historię, sięgającą czasów starożytnych. Na przykład, archeolodzy odkryli narzędzia z epoki kamienia wzdłuż jego brzegów i uważa się, że Egipcjanie zaczęli żeglować po nim do 3000 pne Wcześni ludzie z tego regionu używali Morza Śródziemnego jako szlaku handlowego i sposobu na przemieszczanie się W flora i fauna Europie jest bardzo zróżnicowana, podobnie jak klimat kontynentu. Chociaż w przeszłości zarówno flora, jak i fauna były znacznie bardziej obfite, wciąż można znaleźć bogactwo. Postęp człowieka w przyrodzie, aby uzyskać przestrzeń do zamieszkania, i dwie wojny światowe zniszczyły wiele gatunków. Wiele europejskich lasów jest zasadzonych przez człowieka, a tylko lasy Skandynawii i Rosji przetrwały w prymitywnym stanie. Dzieje się tak również w lasach Kaukazu i lasach dębu korkowego w zachodniej części Morza Śródziemnego. W całej Europie istnieje wiele rezerwatów przyrody i parków narodowych, w których zachowana jest fauna i flora tego kontynentu. Flora 1- Tulipan Jest to bulwiasta roślina, której występuje 150 gatunków i niezliczone hybrydy, które z niej pochodzą. Holandia w jednym z krajów europejskich, gdzie roślina ta jest bardziej kultowa niż kwiat. Jest eksportowany na cały świat. 2- Mniszek lekarski Jest to roślina o charakterystycznych złocistożółtych kwiatach. Kiedy dojrzewają, tworzą białawy płatek, który rozpływa się na wietrze. Znajduje szerokie zastosowanie w gastronomii. 3- Edelweiss Jest to roślina alpejska znana jako kwiat śniegu. Rośnie na skalistych i górzystych obszarach Alp i jest narodowym kwiatem Szwajcarii. W krajach alpejskich jest kwiatem odwagi i odwagi. Według legendy, jeśli mężczyzna był zakochany, musiał wspiąć się na 2000 metrów w poszukiwaniu tego kwiatu, aby udowodnić swoją miłość. 4- Różowy Krzew róży to coś więcej niż roślina, to rodzaj ciernistych krzewów, które dają kwiat, który jest symbolem wszystkich kwiatów. Istnieje ponad 100 różnych gatunków róż, ale tylko kilka z nich jest endemicznych w Europie. Podobnie jak tulipan, jest obiektem kultu wielu europejskich hodowców kwiatów. 5- Margarita Stokrotka jest dziś szeroko rozpowszechniona na całym świecie, ale jest to gatunek pochodzący z Europy. Są białe z żółtym środkiem, ale istnieje również podgatunek, który jest fioletowy z żółtym środkiem. Fauna 1- żubr Jest największym ssakiem w Europie i jest poważnie zagrożony wyginięciem. Z tego powodu kilka parków próbuje odtworzyć je w niewoli. Należy do gatunków endemicznych w Europie. 2- Europejski dziki kot Żbik europejski żyje w lasach Europy Środkowej, od Hiszpanii po Turcję. To podgatunek żbika. 3- Wilk europejski Nazywany jest również wilkiem euroazjatyckim. Przetrwa na terenach Skandynawii i Rosji. Okazy tego gatunku występują w rezerwatach w Europie Zachodniej. Za niedźwiedziem jest największym drapieżnikiem na kontynencie. 4- Europejski niedźwiedź brunatny Jest to gatunek niedźwiedzia brunatnego, który występuje endemicznie w Europie. Zamieszkuje od Półwyspu Iberyjskiego po Skandynawię i Rosję. Europejski niedźwiedź brunatny to jedno z najbardziej charakterystycznych zwierząt lasów północnej Europy. 5- Makak Barbary Jest to jedyna małpa żyjąca na wolności w Europie, głównie na Gibraltarze. Tam jest karmiony przez mieszkańców. Niektóre okazy występują również na południu Półwyspu Iberyjskiego. 6- Dorsz Dorsz atlantycki lub dorsz norweski to jedna z najbardziej cenionych ryb w Europie na świecie. Żyje w zimnych morzach i jest jednym z 60 gatunków ryb wędrownych. Bibliografia „Fauna i flora Europy” w Voyage (czerwiec 2017). Odzyskany w listopadzie 2017 z Voyage pod adresem: „Fauna Europy” w Wikipedii (lipiec 2017). Pobrane w listopadzie 2017 z Wikipedii pod adresem: „Flora i fauna Picos de Europa” w Verdenorte. Odzyskany w listopadzie 2017 z Verdenorte pod adresem: "Europa. Klimat, fauna, roślinność i zasoby »w Galeón. Odzyskany w listopadzie 2017 z firmy Galeón pod adresem: „Flora Europy” w Wikipedii (sierpień 2017). Pobrane w listopadzie 2017 z Wikipedii pod adresem: „Europa” we Flores według kontynentów. Odzyskany w listopadzie 2017 z Flowers by Continents pod adresem:

1. Znajduje się pomiędzy Półwyspem Bałkańskim i Azją Mniejszą oraz wyspami Kithira, Kreta, Karpathos i Rodos. Łączy się z Morzem Czarnym i Morzem Marmara przez Cieśninę Dardanelską i Bosfor oraz z Morzem Jońskim poprzez Kanał Koryncki. Z otwartymi wodami Morza Śródziemnego łączy się m. in. poprzez cieśniny Karpathos, Kasos

Turystyczny przewodnik po faunie i florze występującej w Hiszpanii. Zapraszamy do lektury rozdziału w naszym przewodniku po Hiszpanii, poświęconemu zwierzętom i roślinom występującym w Hiszpanii i na terenie Półwyspu Iberyjskiego. Hiszpania to duży kraj, leżący na Półwyspie Iberyjskim, archipelagu Balearów, oraz Wyspach Kanaryjskich. Hiszpania posiada bardzo zdywersyfikowaną geografię, oraz kilka stref klimatycznych. Klimat śródziemnomorski i klimat kontynentalny dominuje na Półwyspie Iberyjskim i to kształtuje zarówno szatę roślinną jak również faunę i rodzaje zwierząt występujących w Hiszpanii. Hiszpania posiada góry, wybrzeże Oceanu Atlantyckiego, wybrzeże Morza Śródziemnego, ogromne równiny w centrum kraju, oraz obszar półpustynny. Przy tak szerokim występowaniu wszelkiego rodzaju habitatów, świat roślinny Hiszpanii jest ekstremalnie bogaty. Nie biorąc pod uwagę Wysp Kanaryjskich, na Półwyspie Iberyjskim rośnie około 8 tysięcy gatunków roślin, z czego około 10% to gatunki endemiczne, czyli występujące tylko w Hiszpanii. 20% powierzchni Hiszpanii zajmują lasy, najwięcej lasów występuje w północnych regionach Hiszpanii, gdzie jest bardziej wilgotno i gdzie są większe opady, na Wybrzeżu Kantabryjskim, w Galicji i Pirenejach. Przeważają lasy dębowe, buki, oraz sosna śródziemnomorska na południu Hiszpanii. Hiszpańskie palmy - nieodzowny element południa Hiszpanii ... W strefie klimatu śródziemnomorskiego na południowych krańcach Hiszpanii, istnieją dwa, główne rodzaje roślinności: są to sosny Aleppo, pinia, dęby Holm oraz Kermes, także kilka odmian kaktusów. Na południu także występują drzewa korkowe, tak charakterystyczne dla krajobrazu Portugalii, oraz południowej Andaluzji. Jednak najwięcej jest drzew palmowych, tak charakterystycznych dla południa Hiszpanii. Na południowych stokach Pirenejów znajdują się obszary użytków zielonych, tzn. duże pola uprawne i olbrzymie farmy, oraz gospodarstwa rolne. Środkową Hiszpanię zajmują obszary uprawy winorośli. Na południu sadzi się drzewa oliwne, oraz migdałowce, także owoce cytrusowe, cytryny, pomarańcze i mandarynki. Roślinność w Hiszpanii Ze względu na ukształtowanie powierzchni i dość częste występowanie wysokich gór, stosunkowo powszechna jest flora alpejska w Hiszpanii. Przekracza to znacznie północną granicę zwykłego obszaru występowania na terenie Europy. Z powodu geograficznego odizolowania Hiszpanii, wykształciły się gatunki, charakterystyczne dla poszczególnych łańcuchów górskich, około 180 roślin rosnących wyłącznie w Pirenejach i ponad 40 endemitów rosnących tylko w Sierra Nevada. Dobrym tego przykładem jest rodzina jaskrów. W Pirenejach do gatunków endemicznych należy miłek, Adonis pyrenaica, oraz rutewka, Thalictrum macroparcum. W górach Sierra Nevada Delphinium nevadense i tojad mordownik, Aconitum nevadense, oraz jedyny z orlików, Aquilegia nevadensis. A. discolor rośnie tylko w Picos de Europa w hiszpańskiej Kantabrii, A. cazorlensis można spotkać jedynie w Sierra de Cazorla, a Pyrenaica rośnie wyłącznie w Pirenejach. Również inne, piękne rośliny występują w górach Hiszpanii, są to sasanki alpejskie, przylaszczki, ciemiernik czarny, powojnik, oraz wiele innych bardziej popularnych jaskrów. Sródziemnomorskie maquis to radość dla oka i nosa z początkiem hiszpańskiego lata, kiedy kwitną krzewy czystka i wrzośca, a bogactwo barw zwiększa jeszcze dziki rozmaryn, tymianek, szałwia i francuska lawenda. Pastwiska czyli "dehesa" w południowo-wschodniej Hiszpanii w maju, pokryte są kwiatowymi kobiercami Dipcadi serotinum, podobne do brązowych dzwonków, różowymi gladiolami, oraz w przybliżeniu dwudziestoma odmianami koniczyn. W pobliżu wielkich, wiecznie zielonych dębów, rosną kokornaki powojnikowe, o kwiatach w kształcie dzbanka, oraz gatunek łubinu, nazywany przez okolicznych mieszkańców diabelskim grochem włoskim. Wysuszone pastwiska śródziemnomorskie południowej Hiszpanii są bogate w storczyki. W okresie wiosennym na łąkach Gór Kantabryjskich pojawia się mnóstwo odmian orchidei, oraz gatunki prowansalskie. Dalej, w głąb strefy śródziemnomorskiej, napotkamy egzotyczne pszczoły Bertolini, trzmielami, oraz orchideami zwierciadlanymi. Na wybrzeżu Costa Brava rozpowszechnione są orchidee w kolorze wędzonego łososia, a na wysoko położonych obszarach, o podłożu wapiennym napotkamy czarne orchidee waniliowe i kręczyki jesienne. Północna Meseta posiada bezkresne pola, obsiane zbożami. Chwasty polne, maki, kąkole, chabry, cykoria, oraz krzewiasty kurzyślad polny, często porastają połacie, większe, od samych upraw. Na nadbrzeżnych wydmach morskich znajdziemy żonkile morskie, powój morski, ostrokrzew morski, cebulę morską i duże fioletowe kwiaty rośliny o łacińskiej nazwie Romulea clusiana. Dla botanika, Hiszpania i roślinność hiszpańska to raj na ziemi.... Zwierzęta występujące w Hiszpanii Niedżwiedź brunatny zajmuje pierwsze miejsce wśród endemicznych gatunków zwierząt w Hiszpanii. Ostatnie lata przyniosły jednak dramatyczny spadek populacji niedźwiedzia brunatnego w Hiszpanii. Jak donoszą źródła, na początku XX wieku na terenie Hiszpanii było około 1000 niedźwiedzi brunatnych, dziś jest ich około 100! W górach na północy Górach Kantabryjskich i Pirenejach, możemy spotkać giemzy, sarny, brunatne jelenie. Również dziki, czyli "jabali". Spotkamy je szczególnie zimą. po zmroku, kiedy wyruszają na pola ziemniaczane. Można spotkać również żbika, a na rude wiewiórki natkniemy się w praktycznie każdym zakątku Hiszpanii. Koziorożec Alpejski, wyjątkowo zwinna, dzika koza hiszpańska o potężnych, zakrzywionych rogach, została prawie całkiem wytępiona na początku XX wieku. Obecnie to gatunek pod ochroną. Zamieszkuje tereny Sierra de Cazorla, Sierra Grazalema (Andaluzja) i w Sierra Gredos (Stara Kastylia i Leon). W Pirenejach spotkamy świstaki. W Hiszpanii południowej i na wybrzeżach nie spotkamy dużej ilości ssaków, nie często można zobaczyć rysia (lince iberico). Z pozostałych gatunków to kret ślepy, egipska mangusta i mieszkaniec lasów sosnowych w Coto Donana w Andaluzji, daniel. Jaskinie i tereny leśne zamieszkuje około 27 gatunków nietoperzy, w tym cztery gatunki podkowca. Na plażach Atlantyku i w Morzu Śródziemnym spotkamy ponad 20 gatunków wielorybów i delfinów. Wybrzeże Morza Śródziemnego udziela schronienia niewielkiej liczbie z pozostałych przy życiu fok białobrzuchych. Ptaki na terenie Hiszpanii Jeżeli jesteś pasjonatem ornitologii i szukasz wakacji z lornetką skierowaną w niebo, na drzewa lub trzęsawiska, to w całej Europie, trudno o lepsze miejsce niż Hiszpania. Zdecydowana większość amatorów obserwacji ornitologicznych udaje się do Parku Narodowego Coto Donana w hiszpańskiej Andaluzji. Także wybrzeża Costa Blanca we Wspólnocie Walencjańskiej oferuje możliwości obserwacji ornitologicznych i wypraw na obserwowanie ptaków Hiszpanii. Płazy i gady w Hiszpanii Obie gromady liczą łącznie 60 gatunków występujących na terenie Półwyspu Iberyjskiego. Najłatwiej spotkać salamandry plamiste. Poza nimi spotkamy trzy inne gatunki. Przyroda hiszpańska W Hiszpanii całkowicie wyginęły bobry. Wilki czyli "lobo", chociaż w dalszym ciągu stanowią całkiem powszedni widok w górach na północy i zachodzie Hiszpanii, starają się nie wchodzić człowiekowi w drogę. Równie mało prawdopodobne jest spotkanie niedźwiedzia brunatnego czyli "oso pardo". Z całego niezmiernego bogactwa ssaków w Hiszpanii, tylko kilka gatunków, wykazuje aktywność w ciągu dnia i występuje wystarczająco licznie, by można było je regularnie obserwować. W Hiszpanii nie ustają dyskusje na temat legalności i kontynuowania korridy, oraz zabijania byków na arenie. Jednak hiszpańska tradycja od wielu, wielu lat wydaje się nie do pokonania i walki byków ciągle trwają. Aczkolwiek rząd postępowej Katalonii już zakazał walk byków w tej części Hiszpanii. Dla wielu zaciekłych obrońców walk z bykami w Hiszpanii, odrzucanie korridy jest równoznaczne z antyhiszpańskością. Musimy ciągle bronić naszych zakorzenionych tradycji kulturowych i artystycznych. Pamiętajmy o Cydzie, o malarstwie Picassa i Goi, o literaturze Lorki. Najbardziej konsekwentna w działaniu w tej sferze wydaje się Katalonia i Wyspy Kanaryjskie, które całkowicie już zakazały walk byków na swym terenie. Hiszpania to piękny kraj i dla miłośników piękna natury to z pewnością będzie udana i owocna wyprawa.

Geografia Francji. Francja jest państwem w Europie Zachodniej, którą to część lądu od zachodu oblewa Oceanu Atlantyckiego, od północy należące do systemu tego oceanu wody kanału La Manche, od południa, a dokładniej od południowego wschodu – Morze Śródziemne. Od południa kraj graniczy z Półwyspem Iberyjskim.

Hiszpańskie pomarańcze Wśród pomarańcz i oliwek przepływa Gwadalkiwir. Rzeki Granady zbiegają od śniegów do pól pszenicznych.(...)[woda] niesie oliwki, kwiaty pomarańczy, do twojego morza, Andaluzjo. (Federico Garcia Lorca, Mała Ballada o Trzech Rzekach,1922). Wspomniane w balladzie pomarańcze, wraz z innymi cytrusami, stanowią jeden z ważniejszych towarów eksportowych Hiszpanii i podstawę hiszpańskiego rolnictwa. Owoce eksportowane są do innych krajów Europy, a także całego świata. Hiszpania zajmuje obecnie pierwsze miejsce pod względem wielkości dostaw pomarańczy również do naszego kraju. Pomarańcze zajmują drugie miejsce pod względem ilości zbiorów owoców w całej Unii Europejskiej. Wyprzedzają je tylko jabłka. Roczna wielkość produkcji pomarańczy wyniosła około 6,5 mln ton w sezonie 2007/2008 oraz 6,6 mln ton w sezonie 2008/2009. Z przeprowadzonych statystyk wynika, że ponad 80% łącznej produkcji pomarańczy pochodzi z Hiszpanii oraz Włoch, natomiast pozostałe 20% stanowią owoce pochodzące z Grecji, Cypru oraz Portugalii. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż produkcja hiszpańska każdego roku stanowi ponad 50% łącznej sumy zbiorów pomarańczy w całej Unii Europejskiej. Z kolei statystyki, odnoszące się do sprzedaży pomarańczy do krajów trzecich, pokazują, iż eksport tych owoców ciągle wzrasta. W styczniu 2012 roku eksportowano 149 690 ton hiszpańskich cytrusów do państw spoza Unii Europejskiej. Stanowi to wynik lepszy aż o 1276 ton w porównaniu z ubiegłym sezonem. W 2012 roku zaobserwowano znaczny wzrost eksportu do Rosji (o około 34%), Brazylii (o około 80%), Kanady (o około 39%), Norwegii (o około 14%) oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich (o około 173%). Hiszpańskie pomarańcze uprawiane są przede wszystkim w Andaluzji, Walencji oraz Murcji. Pomarańcze – tradycyjne hiszpańskie owoce Spośród wszystkich, światowych obszarów, na których uprawiane są owoce cytrusowe, Hiszpania jest miejscem, w którym tradycja ta jest najbardziej zakorzeniona. Świadczą o tym już bardzo wczesne źródła historyczne, opisujące techniki uprawiania cytrusów oraz miejsca ich występowania. Bardzo dobrym tego przykładem może być dzieło Francesca Eiximenis (1340-1409) pod tytułem: „Rządy Republiki”, w którym opisana została Walencja wraz z występującym tam bogactwem sadów pomarańczowych i cytrynowych. Z kolei Muntzer, w dziele pod tytułem „Podróż po Hiszpanii i Portugalii” pochodzącym z 1494 roku, określa Walencję jako: bogatą w pomarańcze, cytryny, cytrony i niezliczone inne drzewa owocowe. Hiszpanie nauczyli się uprawy owoców i warzyw od Arabów, którzy wprowadzili także skuteczne systemy nawadniania. Najlepsze pomarańcze w Hiszpanii z regionu Walencji Uprawy pomarańczy Główne sady znajdują się we wspomnianej wcześniej Walencji, przede wszystkim na wybrzeżu Costa de Valencia, a także w takich okolicach, jak: Ribera Baja, Corbera, Cullera, Alzira, Alginet oraz Algemesi. W przypadku Andaluzji, pomarańcze uprawiane są w następujących prowincjach: Malaga, Kordoba, Almeria, Granada, Kadyks, Sewilla, a także Huelva, głównie okolice Lepe, Cartaya, Isla Cristina, Palos de la Frontera oraz Mogouer. Pomarańcze rosną także w małym regionie, jakim jest Murcja. Największe tutejsze plantacje pomarańczy znajdują się w okolicach Molina de Segura, Alhama, Jumilla, Torana, Yecla oraz Lorca. Walencja i lokalne toronja W tłumaczeniu traktatu medycznego Dioskurydesa z 1570 roku, autor Laguna wspomina o lokalnym uprawianiu pomarańczy oraz cytryn, podkreślając przy tym, iż mieszkańcy Walencji nazywają pomarańcze toronja. Wraz z końcem XVIII wieku założono pierwsze komercyjne plantacje owoców na tym obszarze. W miarę upływu czasu, plantacje te były stopniowo powiększane, by w końcu osiągnąć liczbę około 85 000 ha upraw drzew pomarańczowych. Rozwój w znacznym stopniu przełożył się na wprowadzenie do codziennego zastosowania charakterystycznych technik uprawy, dostosowanych do lokalnego środowiska i pozwalających na osiągnięcie możliwie najwyższej jakości owoców. Pomarańcze uprawiane w Walencji posiadają doskonałe właściwości, tak pod względem smaku, jak i koloru, aromatu, czy soczystości. Tutejsi rolnicy wykazują się bardzo dobrą znajomością lokalnych warunków klimatycznych oraz glebowych, a także zagadnień związanych z techniką uprawy pomarańczy. Dzięki czemu owoce posiadają wybitne walory. Pomarańcze uprawiane w Walencji charakteryzują się cienką skórką, a także niewielką ilością uszkodzeń i przebarwień. Jest to możliwe dzięki temu, iż dojrzewają one w niezwykle sprzyjających warunkach klimatycznych. Nie są bowiem narażone na działanie suchych i gorących wiatrów, które występują w przypadku pozostałych regionów. Na obszarze Walencji występuje bardzo duża liczba odmian pomarańczy, które wyróżnia ładna barwa, trwała woń oraz aromat. Uzyskanie wysokiej jakości tych owoców w regionie jest możliwe przede wszystkim dzięki panującej tu temperaturze w okresie zimowym. Zimy są łagodne, dzięki czemu pomarańcze mają idealne warunki do tego, aby osiągnąć doskonały poziom dojrzałości. Ponadto, dzięki panującym w Walencji wyraźnym różnicom temperatur pomiędzy dniem a nocą, uprawiane tu pomarańcze wyróżniają się znacznie intensywniejszym kolorem, nie tylko na zewnątrz, lecz także wewnątrz owocu. Mają wyraźną barwę pomarańczową, bardziej intensywną niż owoce pochodzące z innych regionów. Dzięki łagodnym temperaturom, uwalniane są w skórce owoców olejki eteryczne, które w znacznym stopniu decydują o końcowym aromacie. Dobra skrzynka pomarańczy na święta ... Uprawa pomarańczy w Walencji odgrywa bardzo ważną rolę na tym obszarze i w życiu mieszkańców regionu. Doskonałym tego dowodem może być istniejące Museo de la Naraja (Muzeum Pomarańczy), które znajduje się w mieście Burriana. Zwiedzający dowiedzą się tutaj wszystkiego na temat historii pomarańczy, sposobów ich uprawy od XVIII wieku po współczesność. Obecnie jedna chwilowo zamknięte jest na czas remontu – warto skontaktować się z zarządcą muzeum. Pomarańcze z Andaluzji Andaluzja to region charakteryzujący się zróżnicowaną produkcją rolną. W rejonie tym występuje wiele mikroklimatów, co sprzyja różnorodności upraw owoców oraz warzyw w wielu prowincjach Andaluzji. Region zajmuje obecnie ważne miejsce w dostawie owoców oraz warzyw na terenie całej Europy - jest to największy producent pomarańczy w rejonie Morza Śródziemnego. Udział samej Andaluzji w całkowitej produkcji tych owoców w Hiszpanii, wynosi aż 40%. Roczna uprawa cytrusów w rejonie wynosi prawie 1,5 mln ton, co sprawia, że Andaluzja zajmuje drugie miejsce w kraju, tuż za Walencją. Andaluzję wyróżnia przede wszystkim uprawa słodkich pomarańczy, stanowiących aż 73% całej produkcji cytrusów. Drzewa pomarańczowe rosną przede wszystkim w prowincjach Sewilla oraz Huelva. Na obszarze tym istnieje wiele odmian pomarańczy, co przekłada się na ich dostępność przez cały rok. Drzewa pomarańczowe kwitną na wiosnę, a owoce zbierane są od połowy jesieni aż do początku lata. Niewielkie zbiory przypadają jedynie na dwa miesiące: sierpień oraz wrzesień. W okolicach miast Kordoba oraz Sewilla uprawiane są obecnie najsmaczniejsze oraz najbardziej słodkie pomarańcze. Murcja pełna pomarańczy Murcja jest małym, lecz typowym regionem rolniczym, przede wszystkim ze względu na występujące tutaj żyzne ziemie, a także bardzo sprzyjający klimat. Rejon ten odgrywa niezwykle ważną rolę w rozwoju lokalnej gospodarki. Murcja znana jest przede wszystkim z uprawy winorośli oraz owoców cytrusowych, do których należy zaliczyć pomarańcze oraz cytryny. Poza tym, uprawia się tutaj oliwki, kwiaty, a także zboża, głównie na sztucznie nawadnianych terenach. W Murcji drzewa pomarańczowe można spotkać niemalże na każdym kroku, co przekłada się na wyjątkowy krajobraz tego regionu. Klika słów o pomarańczach Pomarańcza do Europy przywędrowała z Chin i wschodniej Azji. Jest owocem bardzo popularnym wykorzystywanym do produkcji soków, ale również konfitur i innych przetworów. Drzewo pomarańczowe, które jest już dojrzałe, daje nawet tysiąc owoców rocznie. Jest też rośliną długowieczną, która może rodzić owoce nawet 50-80 lat. Pomarańcze to także źródło składników odżywczych i prawdziwa bomba witaminowa. Wzmacniają odporność, dzięki zawartości witaminy C i poprawiają trawienie (zawierają w swoim składzie błonnik). W pomarańczy o wadze 100 g jest aż 50g witaminy C. Sok pomarańczowy świeżo wyciśnięty z sokowirówki to nie tylko zastrzyk witamin, ale również energii. Pomarańcze to również źródło wapnia, witamin A, B, B12, P oraz bakteriobójczych terpenów. Nie wolno kraść pomarańczy w Hiszpanii Zainteresuje Cię również: Region Murcia | Region Walencia | Andaluzja |hiszpańska fauna i flora | kuchnia hiszpańska | banany z Hiszpanii |

Sardele tuż po złowieniu zjada się jako mezze na wschodnim i jako tapa na zachodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego. Przetworzone ryby stają się anchois. Sardela jest niewielką rybą osiągającą długość 20-25 cm, blisko spokrewnioną ze śledziem i sardynką. Ma małą głowę.

Jaki jest klimat Malty? Gdzie leży Malta? Jakie wyspy wchodzą w jej skład? Poznaj ukształtowanie i budowę geologiczną Malty. Poczytaj o faunie i florze Malty i Gozo. Gdy pierwszy raz wybieraliśmy się na Maltę byliśmy ciekawi wszystkiego. Począwszy od dokładnych odległości od sąsiednich krajów, przez ukształtowanie terenu i jego powierzchnię, po miejscową zwierzynę, etc. Zebraliśmy więc dla tych z Was, którzy jeszcze na Malcie nie byli, ale przygotowują się do wyjazdu, trochę podstawowych faktów. SPIS TREŚCIMALTA POŁOŻENIEARCHIPELAG MALTAŃSKIPŁYTA POŁUDNIOWO-SYCYLIJSKAGEOLOGIAPORY ROKUWIATRYRZEKI NA MALCIEFLORA MALTYFAUNA MALTY MALTA POŁOŻENIE Malta to jedno z najmniejszych państw świata leżące w Europie Południowej, na Morzu Śródziemnym. Malta leży na: 35°50′ N, 14°35′ E, 75 km na południe od Sycylii i 240 km na północ od wybrzeży Libii. Jest położona w południowej Europie, w środkowej części Morza Śródziemnego. Poprzez wody terytorialne Morza Śródziemnego od północy graniczy z Włochami (z Sycylią), a jej linia brzegowa wynosi 140 km. Powierzchnia kraju wynosi 316 km². Malta jest drugim najbezpieczniejszym państwem na świecie, jeśli chodzi o prawdopodobieństwo wystąpienia klęski żywiołowej. Położenie względem innych miejsc na świecie, doskonale obrazuje niniejsza tabela. ARCHIPELAG MALTAŃSKI W skład archipelagu Wysp Maltańskich wchodzą wyspy: Malta, Gozo, Comino, Cominotto, Wyspa Św. Pawła (dwie wysepki połączone z sobą) i Filfla. Główną częścią archipelagu jest Malta, której powierzchnia wynosi 246 km². Ma wydłużony kształt, szerokość około 10 i długość 30 km. Drugą co do wielkości wyspą jest Gozo o powierzchni 67 km², leżąca tuż obok Malty. Linia brzegowa jest dość urozmaicona, licznie występują tu głębokie zatoki i półwyspy, ponadto część wybrzeża została przeobrażona przez człowieka. Wybrzeża mają charakter abrazyjny i są mocno rozczłonkowane. Przeważającym typem wybrzeża jest klif i inne formacje skaliste. Niewielką część (poniżej 5%) zajmują plaże i sztuczne nabrzeże. PŁYTA POŁUDNIOWO-SYCYLIJSKA Malta jak i sąsiednie wyspy stanowią fragment zanurzonej Płyty Południowo-Sycylijskiej. Zbudowane są z trzeciorzędowych wapieni, występuje tu powszechnie rzeźba krasowa. Archipelag Wysp Maltańskich stanowią w istocie wierzchołki podwodnych masywów. Wybrzeża urozmaicają liczne groty np. Grota Błękitna, będąca atrakcją turystyczną kraju. Powierzchnia jest pofalowana i pagórkowata oraz silnie zniszczona wskutek krasowienia i denudacji. Obszary wysp są poprzecinane dolinami rzecznymi. Kraj jest nizinny, a maksymalna wysokość to 258 m – jest nim wzniesienie Dingli na Malcie. Pozostałe wyspy są wybitnie nizinne. GEOLOGIA Archipelag ma warstwową strukturę, skały osadowe zostały zdeponowane 40-15 milionów lat temu z Oceanu Tetydy. Kolejność warstw od powierzchni: wapienie koralowe, zielony piaskowiec, niebieska glina, wapień i wapienie koralowe. Wyspy Maltańskie zostały utworzone z osadów morskich – skał osadowych – głównie wapieni koralowych, powstałych w okresie oligo-miocenu. PORY ROKU Malta jest jednym z nielicznych krajów w Europie, w których zima jako pora roku nie występuje, a lata są długie suche i gorące. Leży niemal na granicy stref klimatycznych: zwrotnikowej i podzwrotnikowej, co bardzo dobrze oddaje roczny przebieg pogodowy kraju. Na jej terytorium występuje ciepła i sucha odmiana klimatu śródziemnomorskiego, który cechuje się bardzo łagodnymi zimami i długimi, suchymi latami. Nie występują tu ostre wiatry, mgły, śnieg czy mróz. Nasłonecznienie wynosi odpowiednio 6:46 godzin zimą i 10:11 godzin latem. Temperatury zimą wynoszą od 12 do 14 °C, najchłodniejszym miesiącem jest styczeń. Latem, które zaczyna się już w maju, temperatury wynoszą średnio od 26 do nawet 32 °C. Kończy się ono mniej więcej w październiku, następnie pogoda przechodzi w okres, który pod względem aury przypomina polski kwiecień lub październik. Temperatury latem osiągają w ciągu dnia wartości powyżej 30 °C, dochodząc do 40 °C z uwagi na suchy i gorący wiatr. Więcej o pogodzie i temperaturach na Malcie napisaliśmy TUTAJ. WIATRY Wiatry na Malcie są umiarkowane. W miesiącach zimowo-wiosennych może zdarzyć się silniejszy wiatr – mistral, który wieje z północno-zachodniej Europy (głównie Francji) oraz w rzadkich przypadkach, wiatr gregale wiejący z północnego wschodu przynosząc chłodniejsze powietrze z Bałkanów. Sporadycznie w tych miesiącach występuje tu również wiatr sirocco, który wieje od Sahary, przynosząc piach, wyższą wilgotność i wyższe temperatury. RZEKI NA MALCIE Wody powierzchniowe są bardzo ubogie. Malta jako jedyny kraj Europy posiada sieć rzek okresowych. Głównymi tego przyczynami są sezonowość opadów, które nie występują latem, oraz skrasowiałe podłoże. Część wód opadowych gromadzona jest w podziemnym krasie. Geologiczny upad warstw powoduje niedobory wody w części południowej. Woda częściowo jest pozyskiwana poprzez odsalanie wody morskiej. Głównymi zasobami są wody podziemne. FLORA MALTY Flora Malty składa się z ok. 1000 gatunków roślin naczyniowych, w tym ok. 800 rodzimych. Endemitów maltańskich tj. roślin znanych tylko z tych wysp jest 14 gatunków i kilka odmian. Ze względu na centralne położenie wysp maltańskich w basenie Morza Śródziemnego występują tu gatunki typowe zarówno dla jego wschodniej, jak i zachodniej części, północnej i południowej. Lasy na wyspach zostały niemal doszczętnie zniszczone. Zachowały się ich niewielkie tylko pozostałości z dębem ostrolistnym (Quercus ilex). Stosunkowo dużą powierzchnię zajmuje makia, wszędzie tu jednak wtórnego pochodzenia. Najbardziej charakterystyczną formacją roślinną dla tutejszego krajobrazu jest garig. Bogate gatunkowo suche zarośla krzewinek i bylin podobnie jak kwietne stepy dominują na obszarach z naturalną i półnaturalną roślinnością. Mniejsze powierzchnie zajmuje roślinność typowa dla klifów, wydm, solnisk i innych mokradeł. Liczne są gatunki i zbiorowiska roślinne synantropijne, związane z siedliskami przekształconymi przez człowieka. FAUNA MALTY Świat zwierząt jest dość ubogi, występuje tylko drobna zwierzyna (brak dużych ssaków). Z ssaków na Malcie żyją głównie ryjówki i inne gryzonie, krety i nietoperze. Rodzimymi gatunkami są poza nietoperzami także łasice i jeże. Malta jest wyspą tranzytową dla ptaków migrujących z Afryki do Europy i z powrotem. Z ptaków występują głównie czaple i kormorany i liczne ptactwo morskie. Niektóre gatunki zwierząt jak białe króliki i myszy zostały sprowadzone przez człowieka. Na Malcie występuje też kilka gatunków gadów, głównie jaszczurki. W wodach okalających wyspy żyją foki i morświny. Zainteresował Cię ten artykuł? Zapraszamy do dyskusji w komentarzach. Spodobał Ci się nasz tekst? Udostępniaj go do woli korzystając z opcji „Podziel się”.👇 Źródło

Działo się to około 3000 lat temu. To tutaj rozpoczęła się era żeglugi, rolnictwa, rzemiosła oraz handlu. Sprzyjały tu liczne dopływy rzeczne, gdzie do morza wpływają Nil, Ebro, Rodan, Tyber lub Pad. Morze Śródziemne – najpopularniejsze państwa i miasta. Wybrzeża Morza Śródziemnego cechują się zbliżonym klimatem i

Region Morza Śródziemnego jest jedną z tych części świata, na terenie których masowa turystyka zaczęła się rozwijać dość wcześnie. Nad Morzem Śródziemnym czeka zatem wiele modnych kąpielisk i kurortów, do których polscy turyści od lat zaglądają bardzo region Morza Śródziemnego stał się tak popularny? Dlaczego tak chętnie spędzamy wczasy w tej części świata? Biura podróży już dawno dostrzegły ogromny potencjał turystyczny państw, które leżą w rejonie Morza Śródziemnego. Piękne plaże i wspaniały klimat to wystarczające powody, by wczasy spędzać właśnie w tej części że na turystów czeka tu wiele cennych zabytków i malowniczych zakątków, moda na wypoczynek w rejonie Morza Śródziemnego trwa w najlepsze. Gdzie warto się wybrać? Znane biura podróży, które postawiły na wypoczynek w tej części świata, mogą oferować swym klientom urlop na terenie trzech kontynentów. Europa, Afryka oraz Azja - oto propozycje, które kuszą miłośników podróży oraz tych, którym marzy się beztroski relaks na najpiękniejszych plażach można liczyć na wspaniałą pogodę i przyjazny klimat, wszędzie czekają dobrze zagospodarowane kurorty. Nad Morzem Śródziemnym można też spędzać czas na poznawaniu wspaniałej kultury, która zaskakuje ogromną różnorodnością i wspaniałymi atrakcjami. Egipt, Grecja oraz Rzym - oto antyczne cywilizacje, z którymi można się spotkać w czasie podróży w rejonie Morza Śródziemnego. Nie brak tu również elitarnych kurortów, w których można spędzać czas w komforcie, w pobliżu tych atrakcji, które są w stanie sprostać wymaganiom nawet tych najbardziej wymagających turystów.

CTf0OO.

b919ghr2f2.pages.dev/83

b919ghr2f2.pages.dev/19

b919ghr2f2.pages.dev/93

b919ghr2f2.pages.dev/60

b919ghr2f2.pages.dev/65

b919ghr2f2.pages.dev/50

b919ghr2f2.pages.dev/26

b919ghr2f2.pages.dev/92

fauna i flora morza śródziemnego